Gdzie szukać pracy w służbie zdrowia? Sprawdź, jakie wykształcenie potrzebne jest, by móc znaleźć zatrudnienie w jednym z zawodów medycznych. Na jakie zarobki mogą liczyć pracownicy w sektorze ochrony zdrowia? Opisujemy możliwości zawodowe kandydatów. Jaki jest czas pracy w służbie zdrowia?
Praca w służbie zdrowia: jako kto?
Przedstawiciele branży medycznej należą do zawodów deficytowych w większości kraju. Ten stan rzeczy ma związek m.in. ze starzeniem się kadr, zwiększeniem zapotrzebowania na medyków, niskimi wynagrodzeniami oraz trudną pracą. Zatrudnienia można szukać między innymi przez internet, wpisując w wyszukiwarkę hasło “Warszawa praca”. Oferty pracy pracodawcy zamieszczają przede wszystkim na łamach serwisów pracy. Praca w służbie zdrowia możliwa jest przede wszystkim na następujących stanowiskach:
- lekarz (w szczególności poszukiwani są specjaliści),
- pielęgniarka,
- fizjoterapeuta,
- ratownik medyczny,
- położna,
- diagnosta laboratoryjny,
- dietetyk,
- technik elektroradiolog,
- technik elektroniki i informatyki medycznej,
- opiekun medyczny.
Zatrudnienie dostępne jest m.in. w szpitalach, przychodniach oraz prywatnych placówkach medycznych. W większości przypadków oferty skierowane są do absolwentów studiów medycznych (lekarze muszą także zdać Lekarsko-Dentystyczny Egzamin Końcowy lub Lekarski Egzamin Końcowy), jednak na niektórych stanowiskach nie wymaga się wykształcenia wyższego (dotyczy to w szczególności techników).
Według danych na 2022 rok pochodzących z “Barometru zawodów” lekarze i pielęgniarki potrzebni są niemal w całym kraju, z kolei ratowników medycznych brakuje przede wszystkim w województwie wielkopolskim, pomorskim, zachodniopomorskim i opolskim.
Czas pracy w służbie zdrowia
Jedną z przyczyn deficytu pracowników sektora medycznego są godziny pracy w służbie zdrowia. W 2020 roku sytuacja epidemiczna i deficyt pracowników sprawiły, że zatrudnieni pracowali na wielogodzinnych dyżurach, w przedłużonym dobowym wymiarze czasu pracy.
Jakie przepisy obowiązują przedstawicieli branży medycznej? Państwowa Inspekcja Pracy przypomina, że podstawowy czas pracy w służbie zdrowia reguluje ustawa o działalności leczniczej z 15 kwietnia 2011 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 295 ze zm.). Wynosi on:
- dla pracowników zatrudnionych w podmiocie leczniczym, np. pielęgniarek i lekarzy – 7 godzin i 35 minut w ciągu doby oraz średnio 37 godzin i 55 minut w tygodniu,
- dla pracowników obsługi, pracowników technicznych i gospodarczych – 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w tygodniu.
Krótszy czas pracy obowiązuje osoby niewidome, które mają kontakt z pacjentami – to maksymalnie 6 godzin na dobę i przeciętnie 30 tygodniowo. Przeciętny tydzień pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym składa się z pięciu dni.
Czym jest wspomniany okres rozliczeniowy? Jest to wyznaczony przedział czasowy, na który planuje się pracę osoby zatrudnionej w sektorze medycznym i po którym następuje jej rozliczenie. Maksymalny okres rozliczeniowy dla osób zatrudnionych w podmiocie leczniczym to 3 miesiące.
W razie zaistnienia takiej potrzeby może dojść również do przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin na dobę – zarówno dla pracowników zatrudnionych w podmiocie leczniczym, jak i dla pracowników obsługi, technicznych i gospodarczych. Należy jednak zachować przepisowy czas pracy w tygodniu, a przedłużenie wymiaru czasu pracy powinno obowiązywać maksymalnie w miesięcznym okresie rozliczeniowym (w szczególnych przypadkach dopuszczalne jest zastosowanie wspomnianego przedłużenia przez maksymalnie 4 miesiące).
Należy zaznaczyć, że osoby z wyższym wykształceniem pracujące w zawodach medycznych w podmiotach, które świadczą usługi stacjonarnie i całodobowo, mogą pracować w wymiarze wynoszącym ponad 48 godzin tygodniowo, o ile wyrażą na to pisemną zgodę.
Warunki zatrudnienia w branży medycznej
Pracownikom sektora ochrony zdrowia przysługuje prawo do nieprzerwanego, co najmniej 11-godzinnego odpoczynku dobowego. Czas nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego wynosi z kolei 35 godzin. W szczególnych przypadkach tygodniowy odpoczynek może zostać skrócony do co najmniej 24 godzin (nieprzerwanie).
Część zatrudnionych decyduje się na umowę o pracę, jednak spora część pracowników wybiera pracę na kontrakcie w służbie zdrowia. Jest to częsta praktyka m.in. wśród pielęgniarek i lekarzy. Dzięki pracy na kontrakcie pracownicy mogą liczyć na wyższe wynagrodzenia, choć jako osoby prowadzące własną działalność gospodarczą muszą samodzielnie opłacać składki oraz podatek dochodowy.
Zatrudnienie w ochronie zdrowia uznawane jest za pracę w szczególnych warunkach. Służba zdrowia i opieka społeczna zostały wymienione w wykazie A w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku dotyczącego wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. To z kolei uprawnia przedstawicieli niektórych zawodów medycznych, którzy zatrudnieni są w określonych przepisami placówkach, do nabycia wcześniejszego prawa emerytalnego (po okresie zatrudnienia wynoszącym co najmniej 15 lat).
By móc starać się o pracę w służbie zdrowia, należy spełnić określone warunki. W przypadku lekarzy wymagane są studia medyczne. Jak zostać pielęgniarką? Kandydaci na to stanowisko również powinni posiadać wykształcenie kierunkowe.
Wynagrodzenia pracowników opieki zdrowotnej
Praca w służbie zdrowia, choć niezwykle odpowiedzialna, nie należy do najlepiej płatnych zawodów. Najniższe wynagrodzenie zasadnicze pracowników oblicza się, mnożąc kwotę przeciętnej miesięcznej pensji brutto w poprzednim roku przez określony współczynnik pracy. Od lipca 2021 roku wynosi on:
- dla lekarzy lub lekarzy dentystów ze specjalizacją drugiego stopnia lub tytułem specjalisty w danej dziedzinie – 1,31,
- dla lekarzy lub lekarzy dentystów ze specjalizacją pierwszego stopnia – 1,2,
- dla lekarzy lub lekarzy dentystów bez specjalizacji – 1,06,
- dla lekarzy stażystów lub lekarzy dentystów stażystów – 0,81,
- dla innych pracowników zatrudnionych w zawodach medycznych z wykształceniem wyższym i specjalizacją, np. diagnostów laboratoryjnych, farmaceutów i fizjoterapeutów – 1,06,
- dla pracowników wykonujących zawody medyczne lub działalność podstawową, którzy posiadają wyższe wykształcenie bez specjalizacji – 0,81,
- dla pielęgniarek lub położnych posiadających tytuł magisterski i tytuł specjalisty w określonej dziedzinie – 1,06,
- dla pielęgniarek lub położnych posiadających tytuł specjalisty w określonej dziedzinie oraz tytuł zawodowy licencjat/magister – 0,81,
- dla pielęgniarek lub położnych bez tytułu specjalisty – 0,73,
- dla fizjoterapeutów i innych przedstawicieli zawodów medycznych lub pracowników działalności podstawowej, w ramach której wymaga się średniego wykształcenia – 0,73,
- dla pozostałych pracowników działalności podstawowej – 0,59.
Oznacza to, że najniższe pensje zasadnicze dla pracowników służby zdrowia w 2021 roku wynoszą co najmniej 3049 zł brutto, z kolei wyspecjalizowani lekarze mogą liczyć na pensję w wysokości co najmniej 6769 zł brutto.
Od 1 lipca 2022 roku obowiązywać będą nowe stawki za pracę w służbie zdrowia. Współczynnik pracy zatrudnionych wynosić będzie od 0,65 do 1,45.
Poza wynagrodzeniem za normalne godziny pracy przedstawiciele sektora medycznego mogą pełnić także płatny dyżur medyczny. Choć jest on wliczany do czasu pracy, praca w ramach dyżurów może wykraczać poza przepisowy wymiar. Pracownikom przysługuje 100-procentowy dodatek za każdą godzinę dyżuru w nocy, w niedziele oraz święta, które według rozkładu czasu pracy są dla zatrudnionego niepracujące. Taki sam dodatek otrzymają oni za pełnienie dyżuru w dniu wolnym od pracy, który otrzymali w zamian za pracę w niedzielę lub święto, a także w przypadku, gdy przekroczona zostanie ich przeciętna tygodniowa norma czasu pracy.
Dodatkowe wynagrodzenie za pracę w służbie zdrowia przysługuje także pracownikom pozostającym w gotowości do udzielania świadczeń zdrowotnych. Jego wysokość to 50 proc. godzinowej stawki wynagrodzenia zasadniczego.
Praca w służbie zdrowia wymaga dużego zaangażowania. Jest ona uznawana za pracę w szczególnych warunkach. Zatrudnienie w branży medycznej dostępne jest na wielu stanowiskach; mogą otrzymać je nie tylko osoby posiadające wyższe wykształcenie, ale również np. absolwenci szkół średnich.